رشته نوازندگی موسیقی ایرانی یکی از رشته‌های پرطرفدار در گروه هنر است. موسیقی دنیای جدیدی را به روی افراد می‌گشاید و از این رو، بسیاری از افراد در دروه‌ای از زندگی خود، شروع به یادگیری و نواختن یک ساز کرده‌اند. از نظر علمی هم ثابت شده که موسیقی تاثیرات مثبتی روی افراد می‌گذارد و می‌تواند به کاهش استرس، کاهش درد، تقویت حافظه و تقویت مغز کمک کند.

راه‌های مختلفی برای یادگیری موسیقی وجود دارد و یکی از تخصصی‌ترین راه‌ها برای تبدیل شدن به یک نوازنده حرفه‌ای، تحصیل در دانشگاه است. علاقه مندان به سازهای ایرانی می‌توانند با انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در دانشگاه‌های معتبر و برتر ایران مشغول به تحصیل شوند.

این مقاله به عنوان راهنمای انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در اختیار شما قرار گرفته است تا هر آنچه لازم است را درباره انتخاب رشته نوازندگی سازها و موسیقی ایرانی بدانید.

رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی چیست؟

در اولین قدم، نگاهی به رشته نوازندگی موسیقی ایرانی می‌اندازیم. موسیقی هر ملتی منحصر به فرد است و بر اساس اتفاقات، گذشته، وضعیت جامعه، عواطف مردم و فرهنگ آنها شکل گرفته است. موسیقی در ایران نیز قدمت بسیار طولانی دارد و استادید و بزرگان بسیاری در این راه قدم گذاشته‌اند.

در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی تنها به سازهای ایرانی، دستگاه‌ها و آهنگ‌ها و آوازهای ایرانی پرداخته می‌شود. دانشجویان در دوران تحصیل، با تاریخ و فلسفه موسیقی ایرانی، ردیف نوازی و بسیاری دیگر از مفاهیم موسیقی و موسیقی سنتی ایرانی آشنا می‌شوند. از جمله سازهای ایرانی که امکان انتخاب آنها در دانشگاه‌ها وجود دارد می‌توان به کمانچه، سنتور، تار، عود، سه تار، نی، قانون و قیچک اشاره کرد.
داوطلبانی که تمایل به تحصیل در این رشته را دارند باید در زمان انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، ساز خود را مشخص کرده و تسلط مناسبی روی ساز داشته باشند، زیرا پذیرش در این رشته دارای آزمون عملی است.

توانایی‌های لازم برای انتخاب نوازندگی موسیقی ایرانی

یکی از نکات مهم در هنگام انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، داشتن توانایی‌های جسمی و روانی لازم است. افرادی که قصد تحصیل در این رشته را دارند باید توانایی لازم برای نواختن ساز را داشته باشند. همچنین باید افرادی صبور، خلاق و دارای پیشتکار باشند، زیرا نوازنده شدن نیاز به تمرین بسیار زیادی دارد.

بازار کار نوازندگی موسیقی ایرانی

قبل از انتخاب رشته لازم است نگاهی به بازار کار رشته نوازندگی موسیقی ایرانی هم انداخت. بازار کار رشته‌های هنری کاملاً متفاوت است و تا حد بسیار زیادی به خود فرد و مهارت‌های او بستگی دارد. افراد بعد از پایان دوره تحصیل و همچنین در زمان تحصیل می‌توانند به عنوان مدرس موسیقی در آموزشگاه‌ها و دیگر مراکز مشغول به کار شوند. همچنین امکان فعالیت در ارکسترها برای این افراد فراهم است.

درآمد فعالان در زمینه‌ی موسیقی، بسته به میزان مهارت، اخلاق فردی، مهارت ارتباطی و موارد دیگر بسیار متفاوت است و برخی از هنرمندان درآمدهای بسیار بالایی را به دست می‌آورند.

نحوه انتخاب رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی

برای انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی باید در زمان انتخاب رشته تعیین شده توسط سازمان سنجش که معمولاً در مرداد ماه و بعد از اعلام نتایج اولیه کنکور سراسری هنر انجام می‌شود، دفترچه انتخاب رشته هنر را دریافت و فرم‌های انتخاب رشته را تکمیل کنید. داوطلبان رشته نوازندگی موسیقی ایرانی لازم است قبل از انتخاب رشته، حتما اطلاعات تکمیلی پیرامون رشته نوازندگی موسیقی ایرانی را مطالعه کنند. پذیرش در این رشته به صورت دو مرحله انجام می‌شود و باید امتیاز کامل در امتحان و آزمون عملی را به دست آورند.

آیا رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی دارای آزمون عملی است؟

همان طور که در بالا اشاره شد، پذیرش در این رشته به صورت دو مرحله‌ای است و داوطلبان و علاقه مندان به رشته نوازندگی موسیقی ایرانی برای قبولی در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی باید در آزمون عملی، نمره‌ی کامل را به دست آورند. آزمون عملی با ضریب ۶ محاسبه می‌شود و دارای تاثیر بیشتری نسبت به رتبه‌ی کنکور است.

دانشگاه های پذیرنده رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی

یکی از مواردی که برای انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی باید به آن توجه کنید، دانشگاه‌های پذیرنده است. دانشگاه های ارائه دهنده رشته نوازندگی موسیقی ایرانی متعدد هستند و هنگام انتخاب رشته باید آنها را براساس امتیاز و برتری دانشگاه، رتبه خود، محل دانشگاه، هزینه‌ و شهریه اولویت‌بندی کنید.

دانشگاه های پذیرنده رشته نوازندگی موسیقی ایرانی به همراه ظرفیت رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در جدول زیر آمده است.  توجه داشته باشید که در مرحله‌ی اول، تعداد افراد بیشتری پذیرفته و دعوت به آزمون عملی می‌شوند و ظرفیت اعلام شده، ظرفیت پذیرش نهایی است.

همان طور که در جدول بالا مشخص شده است، ظرفیت پذیرش رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در دانشگاه‌های برتر ایران و دوره روزانه بسیار محدود است و برای پذیرش باید توانایی و مهارت بسیار زیادی داشته باشید. بنابراین لازم است هنگام انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی به این موضوع توجه و دانشگاه‌ها را به درستی اولویت‌بندی کنید.

هزینه رشته نوازندگی موسیقی ایرانی خیلی زیاد نیست و معمولاً بعد از مشغول شدن به کار، در زمان کوتاهی هزینه‌ها جبران می‌شود. البته خرید ساز نسبتا گران است اما از آنجایی که پذیرفته شدگان در این رشته، معمولاً ساز را قبلاً خریداری کرده‌اند، نیازی نیست در این باره نگران باشند. هزینه تحصیل در دوره‌های روزانه کاملاً رایگان است و در دوره‌های نوبت دوم و غیرانتفاعی لازم است برای ثبت‌نام در هر ترم، هزینه یا شهریه تعیین شده توسط دانشگاه پرداخت شود. شهریه شامل شهریه ثابت و متغیر است و بر اساس تعداد واحدهای اخذ شده، تعیین می‌شود.

زمان فارغ التحصیلی در رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی چقدر است؟

برای فارغ التحصیلی در رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، دانشجویان باید تمام واحدهای تعیین شده را با نمره‌ی قبولی بگذرانند. این امر به طور متوسط و معمول ۴ سال به طول می‌انجامد. البته براساس شرایط دانشجو این مدت می‌تواند بیشتر هم شود.

نگاهی به دروس رشته‌ی نوازندگی موسیقی ایرانی

برای آنکه از جزئیات واحدهای درسی رشته نوازندگی موسیقی ایرانی آگاهی یابید، لازم است به چارت درسی دانشگاه مورد نظر خود نگاهی بیندازید. شما می‌توانید قبل از انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، چارت درسی را از سایت دانشگاه مورد نظرتان دریافت کنید.

رشته نوازندگی موسیقی ایرانی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و بدون گرایش ارائه می‌شود و داوطلبان و پذیرفته شدگان باید واحد‌های درسی تعیین شده را سپری کنند. تعداد واحدهای درسی رشته نوازندگی موسیقی ایرانی برابر ۱۳۵ واحد است و بیشتر واحدها به صورت عملی ارائه می‌شود. دروس این رشته شامل دروس پایه، دروس تخصصی و اصلی می‌شود. دروس پایه عبارت اند از:

• سرایش
• پیانوی عمومی
• تربیت شنوایی
• تحلیل مبانی نظری موسیقی
• هماهنگی یا هارمونی
• مبانی صدا شناسی

دروس اصلی این رشته عبارت‌اند از:

• شناخت سازهای ایرانی
• تاریخ موسیقی
• فلسفه موسیقی
• سازشناسی جهانی
• پیوند شعر و موسیقی آوازی
• آشنایی با تمبک
• موسیقی نظری ایران
• تاریخ موسیقی جهان
• آشنایی با تصانیف قدیمی ایران
• فرم و آفرینش در موسیقی ایران
•  

دروس تخصصی این رشته عبارت اند از:

• ساز ایرانی
• گروه نوازی
• آواز جمعی
• دشیفراژ
• ارکستر ایرانی
• اجرای صحنه‌های آواز جمعی
• اجرای صحنه‌های ساز ایرانی
• اجرای نهایی یا پروژه
•  

به طور کلی پیشنهاد می‌کنیم قبل از انتخاب رشته نوازندگی موسیقی ایرانی، حتماً با افراد تحصیل کرده در این رشته، مشورت کنید.