انسان‌ها همیشه دوست داشته‌اند که خاطرات، تصاویر زیبا و مفاهیم خاص را ثبت و نگهداری کنند. امکان انجام این کار ابتدا با نقاشی و پس اختراع دوربین عکاسی، از طریق عکس‌برداری انجام گرفت. به مرور زمان و با پیشرفت دانش، تکنولوژی، پیشبرد علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر عکاسی هم به یک دانش مجزا و حرفه‌ای تبدیل شده است. می‌توان این حرفه را به صورت آزاد و از طریق کلاس‌های آموزشی هم یاد گرفت اما اگر روحیات شما با هنر سازگار است پیشنهاد می‌کنیم که عکاسی را به صورت آکادمیک و از طریق تحصیل در دانشگاه دنبال کنید. اگر به دنبال تحقیق درباره رشته عکاسی بوده‌اید، این مقاله می‌تواند پاسخ بسیاری از سوالات و ابهامات شما درباره انتخاب رشته عکاسی را بدهد.
رشته عکاسی چیست؟
صنعت عکاسی برروی کاغذ حساس در سال ۱۸۳۹ میلادی به وجود آمد و در سال ۱۸۴۱ میلادی پلاک‌های شیشه برای عکاسی اختراع شد. کسانی که در رشته عکاسی درس می‌خوانند با فنون مختلفی در این زمینه آشنا می‌شوند و مهارت‌های لازم برای شاخه‌های مختلف عکس‌برداری مانند عکاسی خبری، تبلیغاتی، علمی، طبیعت و پرتره را کسب می‌کنند. اما چرا می‌گوییم عکاسی نیاز به دانش دارد؟ امروزه دوربین‌ها تکنولوژی‌های خاص و گرفتن تصاویر منحصر به فرد نیاز به تکنیک‌های تخصصی دارند. از طرفی کسب نگاه و دید لازم برای ثبت تصاویر به شناخت فرهنگ، جامعه، تاریخ و هنر نیز وابسته است.
رشته عکاسی مناسب چه کسانی است؟
عکسی تلفیقی از صنعت، هنر و تکنولوژی است و از طرفی به دلیل وجود شاخه‌های مختلف در عکاسی، توانایی لازم برای رشته عکاسی را می‌توان در ابعاد مختلف بررسی کرد.
داشتن ذوق هنری
تمام آنچه در عکاسی اتفاق می‌افتد از دریچه چشم و ذهن عکاس می‌گذرد بنابراین استعداد و قریحه درونی اهمیت بالایی برای موفقیت در این رشته دارد. علاقه به نوع کار و شغل این رشته هم که شرط جدایی ناپذیر برای انتخاب آن است.
توانایی های شخصیتی
- تفکر خلاق
- تجزیه و تحلیل لحظه ها
- صبر و تمرکز بالا
- کنجکاوی و ماجراجویی
استعداد و علاقه درسی
همانطور که در ادامه این مطلب توضیح داده‌ایم ورود به رشته عکاسی شرایط درسی و حد نصاب نمره‌ای دارد. علاوه بر این اگر بخواهید عکس‌های تفاوت بگیرید یا در این شغل درآمد بالاتری کسب کنید، باید به چیزهایی که مستقیما به عکاسی ارتباط ندارند مانند گرافیک، طراحی، تاریخ و ادبیات نیز علاقه داشته باشید. دانستن زبان انگلیسی هم به گسترش و رشد کار شما کمک می‌کند.
علاقه به تکنولوژی
مهارت‌های عکاسی شامل دانش فنی تجهیزات دوربین و هنر عکاسی مورد نیاز هستند اما ابزار کار یک عکاس فقط دوربین عکاسی نیست. بنابراین عکاسی علاوه بر گرفتن عکس خام که خود آن نیز به آشنایی و دانش از تکنولوژی دوربین نیاز دارد، نیازمند اطلاعات و کار کردن با تکنولوژی دیگری مانند انواع نرم‌افزارهای کامپیوتری یا اطلاع از بخش چاپ تصویر است.
مهارت های نرم
داشتن مهارت‌های نرم برای برقراری ارتباط با مشتریان، شبکه‌سازی مؤثر با سایر متخصصان و بازاریابی و ارتقای استعداد یا کسب وکار شما ضرورت دارند. تحقیقات، شبکه‌سازی، عناصر پس از عکاسی، مجموعا این هنر را تشکیل می‌دهند.
مهارت های جانبی
بر اساس حوزه تخصصی عکاس، مجموعه مهارت‌های مورد نیاز او می‌توانند متغیر باشند. کار به عنوان یک عکاس در مد با کار به عنوان عکاس برای یک شرکت تبلیغاتی دانش، اصول و ابزارهای متفاوتی می‌طلبد.
رشته عکاسی در دبیرستان
عکاسی یکی از رشتههای شاخه هنر در فنی حرفه‌ای، هنرستان‌ها و کار دانش است. در صورتی که شرایطی مانند نمرات و معدل ورود به این رشته را دارید، می‌توانید از مقطع متوسطه دوم وارد عکاسی شوید و دانش و مهارت‌های لازم برای آن را بیاموزید. در نهایت نیز در کنکور فنی حرفه‌ای شرکت کنید و وارد عکاسی شوید. رشته عکاسی، جزو آن دسته از رشته‌هایی است که برای تحصیل نیازی به تجهیزات و امکانات منحصر به فرد خود است و از این جهت می‌توان آن را جزو رشتههای نسبتا پر هزینه محسوب کرد. هرچند موفقیت در عکاسی نیاز به اطلاعات و دانش در زمینه‌های مختلف دارد اما در نهایت یک کار عملی است.
رشته عکاسی در هنرستان و فنی حرفه ای
عکاسی یکی از رشتههای شاخه هنر در فنی حرفه‌ای است. دانش‌آموزان می‌توانند در زمان انتخاب رشته نهم به دهم و با در نظر گرفتن شرایط لازم، عکاسی را به عنوان رشته تحصیلی خود در پایه دهم انتخاب کنند. شرایط لازم جهت انتخاب رشته هنر در شاخه‌های فنی حرفه‌ای عبارتند از موارد زیر:
- مجموع نمرات پایانی دروس ریاضی، علوم تجربی و حرفه و فن در سه پایه دوره متوسطه اول باید بدون ضریب بیشتر از ۳۰ باشد.
- حداقل نمره درس ریاضی ۱ در دوره متوسطه اول باید ۱۰ باشد.
- دروس مرتبط با رشتههای تحصیلی این شاخه، باید دارای مجموع نمرات حداقل ۱۲۰ و معدل حداقل ۱۲ باشند.
شرایط ورود به عکاسی در کار دانش
- مجموع نمرات پایانی دروس ریاضی وکار و فناوری در سه پایه دوره متوسطه اول باید بدون ضریب حداقل ۳۶ باشد.
- نمرات دروس ریاضی با ضریب ۲ و درس کار و فناوری با ضریب ۳ در سه پایه تحصیلی متوسطه اول محاسبه می شود.
- دروس مرتبط با رشته های تحصیلی این شاخه ، باید دارای مجموع نمرات حداقل ۱۸۰ و معدل حداقل ۱۲ باشد.
شرکت در کنکور عکاسی
ورود به این رشته در دانشگاه، از دو مسیر امکان‌پذیر است:
- ورود به رشته سینما در هنرستان و شرکت در کنکور فنی حرفه‌ای
- انتخاب یکی از رشتههای شاخه نظری در دبیرستان و شرکت در کنکور هنر
گروه آزمایشی هنر به صورت شناور است و داوطلبان می‌توانند علاوه بر کنکور اصلی خود، در کنکور هنر هم ثبت نام کنند. عکاسی مربوط به زیرگروه ۱ کنکور هنر است که باید با توجه به ضریب دروس مختلف، برای آن برنامه‌ریزی کنید.
آزمون عملی رشته عکاسی
اگر از طریق کنکور هنر می‌خواهید وارد این رشته شوید برای قبولی، علاوه بر آزمون کتبی کنکور هنر باید در یک مرحله آزمون عملی هم شرکت کنید. مجموع نمره و رتبه شما در این دو آزمون تعیین‌کننده قبولی در رشته عکاسی است. تاثیر آزمون عملی کنکور برای رشته عکاسی با ضریب ۴ محاسبه می‌شود. تاریخ ثبت نام در کنکور عملی هنر هم معمولا مرداد ماه است و باید بدانید که آزمون عملی این رشته فقط در تهران برگزار می‌شود. برای ثبت نام در این آزمون نیز باید یک هزینه جداگانه پرداخت کنید.
منابع آزمون عملی کنکور عکاسی
منبع خاص و ثابتی برای این آزمون معرفی نمی‌شود و سوالات بیشتر از کتاب‌های مشهور عکاسی که اکثر هنرجویان با آن‌ها آشنایی دارند طراحی می‌شود. برای کسب نمره خوب در این آزمون، هنرجویان باید یک مجموعه عکس به عنوان نمونه کار به داوران ارائه کنند و درباره آن توضیح دهند. همچنین باید روی مهارت‌های زیر کار کنند:
- تجزیه و تحلیل فنی و نظری عکس
- آشنایی با با مسائل و مقتضیات عکاسی هنری
- شناخت انواع عکاسی
- شناخت اجزای دوربین عکاسی و انواع لنزها
- اطلاعات درباره هنرمندان بزرگ عکاسی
وسایل لازم برای آزمون عملی عکاسی
- گوشی هوشمند دارای شارژ کامل و اینترنت همراه با قابلیت عکاسی، انتقال تصویر در نرم‌افزارهای کاربردی
- چند نمونه پرینت از عکس‌های شاخص داوطلب
- · ۵ برگ کاغذ A4
- خودکارمشکی
ثبت نام رشته عکاسی بدون کنکور
در دانشگاه‌های سراسری، غیر انتفاعی، آزاد و دانشگاه علمی کاربردی هر سال دو بار به جذب و پذیرش دانشجویان رشته عکاسی بدون کنکور انجام می‌شود.
دروس رشته عکاسی
دوره کارشناسی عکاسی شامل ۱۲۱ واحد دانشگاهی است که معمولا ۴ سال و ۸ ترم طول می‌کشد:
- دروس پایه: ۳۲ واحد
- دروس اصلی: ۲۳ واحد
- دروس تخصصی: ۵۶ واحد
- دروس اختیاری: ۱۰ واحد
برای آشنایی بیشتر با فضای درسی این رشته جدول زیر را مشاهده کنید.
| دروس پایه | مبانی هنرهای تجسمی، کارگاه طراحی پایه، کارگاه عکاسی پایه، هندسه مناظر و مرایا، هنر و تمدن اسلامی، آشنایی با هنر در تاریخ، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، آشنایی با رشتههای هنری، کارگاه عکاسی رنگی |
| دروس اصلی | فنون بازسازی عکس، تجزیه و تحلیل و نقد عکس، نورپردازی، تاریخچه عکاسی، تاریخچه عکاسی، فیزیک و ابزارشناسی، آشنایی با فیلمبرداری، فنون عرضه و نمایش عکس، کارگاه تخصصی عکاسی |
| دروس تخصصی | کارگاه عکاسی، طرح و رساله نهایی |
| دروس اختیاری | خوشنویسی و طراحی حروف، تاریخچه کتابت، کارگاه حجم‌سازی، کارگاه چاپ، تجزیه و تحلیل و نقد آثار هنرهای تجسمی، کارگاه ارتباط تصویری عمومی سطح یک، کارگاه تصویرسازی سطح یک، تصویر متحرک، خوشنویسی و طراحی حروف |
گرایش های رشته عکاسی
ادامه تحصیل در رشته عکاسی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا امکان‌پذیر است. فارغ التحصیلان مقطع لیسانس این رشته برای تحصیل می‌توانند از مجموعه امتحانی هنرهای تصویری و طراح،ی رشته عکاسی را انتخاب کنند. این رشته در مقطع کارشناسی ارشد هم مانند مقطع کارشناسی دارای گرایش خاصی نیست.
بازار کار رشته عکاسی
با توجه به رشد روز افزن استفاده از شبکه‌های اجتماعی و گستردگی عرصه تبلیغات، بازار کار رشته عکاسی بسیار گسترده است و فارغ‌التحصیلان عکاسی می‌توانند در شاخه‌ها متنوعی از جمله عکاسی مطبوعاتی، عکاسی پرتره، عکاسی ورزشی و عکاسی تبلیغاتی مشغول به کار شوند. درامد و حقوق رشته عکاسی کاملا بستگی به توانایی، مهارت‌ها، استعداد، خلاقیت، میزان دانش و تلاش هر فرد دارد و اینکه در چه حوزه‌ای کار می‌کند. اگر تصمیم به انتخاب یکی از رشتههای هنر را دارید، می‌توانید مطلب دیگر ما درباره اینکه رشته هنر چه شغل هایی دارد را هم مطالعه کنید تا به تصمیم درست‌تری بین رشتههای دانشگاهی این شاخه برسید. از جمله محیط‌های کاری که عکاسان می‌توانند در آن‌ها مشغول به کار شوند می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آژانس‌های تبلیغاتی
- تلویزیون و رسانه‌ها
- روزنامه‌ها
- مجله‌ها
- بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
- انتشارات‌ها
- موزه‌ها
- گالری‌های هنری
- سازمان‌های ورزشی
- خبرگزاری‌ها
- موسسات آموزش عکاسی
- آتلیه‌ها
- مدارس و دانشگاه‌ها
سخن پایانی
رشته عکاسی برای دانش‌آموزانی که علاوه بر ذوق هنری، جزئی‌نگری، دقت بالا، ذهن پویا و خلاق و علاقه و استعداد در استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا دارند، انتخاب شایسته‌ای است. کار این رشته معمولا روتین نیست و بازاریابی، ارتباط با مشتری، رضایت‌مندی از کار شما، شناخت بازار و نیاز روز اهمیت زیادی در میزان درآمدتان دارند. قبل از انتخاب رشته عکاسی و فعالیت به عنوان عکاس حرفه‌ای باید اهداف خود را مشخص کنید و به یک سری سوالات در ذهنتان پاسخ دهید، مثل اینکه چرا می‌خواهید عکاس حرفه‌ای باشید؟ چه چیزی به شما انگیزه می‌دهد؟ چطور می‌توانید از آن درآمد داشته باشید؟ بازار کار این رشته چطور است؟ آیا می‌توانید به‌اندازه کافی برای این کار و آموزش در این مسیر وقت بگذارید؟ در این مطلب درباره شرایط ورود به این رشته در دانشگاه، شرکت در کنکور، دروس مهم برای قبولی، آزمون عملی، بازار کار و درآمد این رشته صحبت کردیم تا بتوانید بهتر تصمیم‌گیری کنید.
سوالات متداول
- برای انتخاب رشته عکاسی در دانشگاه باید وارد چه رشته‌ای شویم؟
می‌توانید در شاخه هنر، رشته عکاسی در هنرستان یا کاردانش درس بخوانید و در کنکور علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای شرکت کنید یا در هریک از رشتههای دبیرستانی که علاقه‌مند هستید درس بخوانید و در کنکور سراسری هنر شرکت کنید. - آیا عکاسی کنکور عملی هم دارد؟
بله این رشته جزو رشتههای متمرکز خاص است یک آزمون عملی دارد که نمره آن از ۱۰۰ است و با ضریب ۴ در رتبه کنکور هنر محاسبه می‌شود. - آیا رشته عکاسی بدون کنکور پذیرش دارد؟
بله در برخی شعبه‌های دانشگاه‌های فنی حرفه‌ای، علمی کاربردی، آزاد و غیر انتفاعی این رشته بر اساس سوابق تحصیلی هم ثبت نام دارد. - بازار کار رشته عکاسی چگونه است؟
بازار کار این رشته با توجه به زمینه‌های مختلف عکاسی پرتره، عکاسی ورزشی، مطبوعاتی، تجاری و تبلیغاتی و کارهای آموزشی بسیار گسترده است و هر فرد به فراخور مهارت و توانایی‌های خود می‌تواند به درآمد خوبی برسد.